इतिहासात 11 सप्टेंबर — महाराष्ट्राशी संबंधित घटना | September 11 in History — Events related to Maharashtra 

इतिहासात 11 सप्टेंबर — महाराष्ट्राशी संबंधित घटना | September 11 in History — Events related to Maharashtra 

📅 ११ सप्टेंबर Maharashtra-शी संबंधित ऐतिहासिक घटना

वर्ष	घटना	स्थान / संदर्भ
१९९९	तुलसीदास जाधव†	प्रसिद्ध स्वातंत्र्यसैनिक, सामाजिक कार्यकर्ते आणि लोकमान्यप टिळकांपासून प्रेरित ‘गांधीवादी’ कार्यकर्ते — तुलसीदास जाधव यांचे निधन ११ सप्टेंबर १९९९ रोजी मुंबईत झाले. Wikipedia

---

वास्तविक, माझ्या सध्याच्या संशोधनातून अशी इतर कोणतीही घटना सापडलेली नाही जी ११ सप्टेंबर या दिवशी महाराष्ट्राच्या इतिहासात विशेष महत्त्वाची समजली जात असेल — सण-उत्सव, युद्ध, न्यायप्रवर्तन, सामाजिक किंवा राजकीय घटना अशा श्रेणीतील.

स्वातंत्र्यसैनिक तुलसीदास जाधव — जीवन व कार्य

भारतातील स्वातंत्र्यलढ्यात अनेक कार्यकर्त्यांनी आपले संपूर्ण आयुष्य राष्ट्राला वाहून घेतले. त्यामध्ये तुलसीदास जाधव हे नाव महाराष्ट्रातील एक महत्त्वाचे व्यक्तिमत्त्व ठरते. गांधीवादी तत्त्वज्ञानाने प्रेरित होऊन त्यांनी स्वातंत्र्य आंदोलनात सक्रिय सहभाग नोंदवला व स्वातंत्र्यानंतरही समाजकार्याची अखंड वाटचाल केली.

---

🧑 जीवन परिचय

• पूर्ण नाव: तुलसीदास जाधव

• जन्म: १९०५, पुणे जिल्हा, महाराष्ट्र

• प्रेरणा: लोकमान्य टिळक, महात्मा गांधी

• मृत्यू: ११ सप्टेंबर १९९९, मुंबई

लहानपणापासूनच राष्ट्रीय चळवळीच्या वातावरणाने प्रभावित झालेल्या जाधवांनी शिक्षणाबरोबरच स्वातंत्र्य संघर्षाकडे आपले लक्ष केंद्रित केले.

---

✊ स्वातंत्र्यलढ्यातील योगदान

• १९३० च्या सॉल्ट सत्याग्रहात (मीठ सत्याग्रह) सक्रिय सहभाग.

• भारत छोडो आंदोलनात (१९४२) अटक व तुरुंगवास.

• ग्रामीण भागात गांधीजींच्या ‘खादी’ व ‘स्वावलंबन’ प्रचाराला चालना.

• शेतकऱ्यांचे प्रश्न व ग्रामीण अर्थव्यवस्था याबाबत सातत्याने काम.

---

🕊️ गांधीवादी कार्य

तुलसीदास जाधव हे गांधीजींच्या विचारांनी प्रभावित होऊन पूर्णतः अहिंसा, सत्य आणि ग्रामस्वराज्य या तत्त्वांना समर्पित राहिले.

• समाजात अस्पृश्यता निर्मूलनासाठी प्रयत्न.

• शिक्षण आणि शेतकरी upliftment यासाठी चळवळ उभारली.

• ग्रामविकासासाठी स्वयंसेवी संस्थांच्या माध्यमातून काम.

---

📜 स्वातंत्र्यानंतरची भूमिका

भारत स्वतंत्र झाल्यानंतरही जाधवांनी राजकारणात सक्रिय राहण्यापेक्षा समाजकारणाला अधिक प्राधान्य दिले.

• ग्रामीण महाराष्ट्रात सहकारी चळवळ मजबूत करण्यासाठी प्रयत्न.

• शेतकरी आणि कामगारांच्या हक्कांसाठी संघटनात्मक काम.

• लोकजागृती आणि सामाजिक न्यायाच्या लढ्यांत सातत्यपूर्ण योगदान.

---

🕯️ निधन

११ सप्टेंबर १९९९ रोजी मुंबई येथे त्यांचे निधन झाले. तेव्हा त्यांचे वय ९४ होते. त्यांचे कार्य आजही महाराष्ट्रातील गांधीवादी विचारांचे प्रतीक मानले जाते.

---

🌟 निष्कर्ष

तुलसीदास जाधव हे केवळ एक स्वातंत्र्यसैनिक नव्हते तर ग्रामविकास, शेतकरी upliftment आणि गांधीवादी चळवळीचे एक खरे वाहक होते. त्यांचे जीवन युवकांसाठी प्रेरणादायी आहे.