कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्ह:-Captive Employment Initiative

 कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्ह

कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्ह

1.कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्ह

दीनदयाळ उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य योजना (DDU-GKY) अंतर्गत वंचित ग्रामीण तरुणांना कौशल्य विकास आणि नोकरीच्या संधी उपलब्ध करून देण्यासाठी अलीकडेच बंदिवान रोजगार उपक्रम सुरू करण्यात आला.

2.कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्ह म्हणजे काय?

ग्रामीण गरीब तरुणांना कौशल्य प्रशिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देण्याच्या उद्देशाने कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट हा भारतातील अशा प्रकारचा पहिला उपक्रम आहे. या उपक्रमाची रचना एक गतिमान आणि मागणी-आधारित कौशल्य परिसंस्था तयार करण्यासाठी केली आहे जी उद्योग भागीदारांच्या गरजा पूर्ण करते, वंचित ग्रामीण तरुणांसाठी दीर्घकालीन रोजगार सुनिश्चित करते. कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयर हे असे उद्योग किंवा कंपन्या आहेत जे युवकांना कौशल्य प्रशिक्षण देतात आणि त्यांना त्यांच्या एखाद्या आस्थापना, भगिनी समस्या किंवा उपकंपन्यांमध्ये काम करतात.

3.कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट इनिशिएटिव्हचे उद्दिष्ट

कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट उपक्रमाचा उद्देश ग्रामीण गरीब तरुणांसाठी शाश्वत प्लेसमेंट प्रदान करणे आहे. हा उपक्रम उद्योगांच्या मानवी संसाधनांच्या गरजा पूर्ण करताना वंचित ग्रामीण तरुणांना दीर्घकालीन उपजीविका प्रदान करतो. केंद्रीय ग्रामीण विकास मंत्रालयाने या उपक्रमाची अंमलबजावणी करण्यासाठी अलीकडेच 19 बंदीवान नियोक्त्यांसोबत सामंजस्य करार केला.

4.DDU-GKY योजना

दीनदयाळ उपाध्याय ग्रामीण कौशल्य योजना (DDU-GKY) ही एक सरकारी योजना आहे ज्याचा उद्देश ग्रामीण तरुणांना कौशल्य प्रशिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे आहे. या योजनेचा उद्देश ग्रामीण गरीब तरुणांना कौशल्ये आणि ज्ञान प्राप्त करून त्यांना रोजगारासाठी सक्षम बनवणे आणि त्यांना शाश्वत उपजीविका सुरक्षित करण्यात मदत करणे हा आहे. कौशल्य प्रशिक्षण आणि प्लेसमेंट समर्थनाद्वारे ग्रामीण युवकांची रोजगारक्षमता सुधारण्यावर या योजनेचा भर आहे.

5.RTD मॉडेल

RTD (रिक्रूट, ट्रेन आणि डिप्लॉय) मॉडेलचा प्रचार कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंट गाइडलाइन्सद्वारे केला जातो. RTD मॉडेलचे उद्दिष्ट एक मागणी-आधारित इकोसिस्टम तयार करणे आहे जिथे कौशल्य प्रशिक्षण आणि रोजगाराच्या संधी उद्योगाच्या गरजांवर आधारित आहेत.

6.कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयमेंटसाठी किमान कालावधी आणि पगार

कॅप्टिव्ह एम्प्लॉयरनी सर्व प्रशिक्षित उमेदवारांना कॅप्टिव्ह (इन-हाउस) प्लेसमेंट प्रदान करणे आवश्यक आहे. त्यांनी कमीत कमी 70% प्रशिक्षित उमेदवारांना सहा महिन्यांसाठी बंदिस्त रोजगार प्रदान करणे आवश्यक आहे. या उपक्रमांतर्गत रु. 10,000 (6 महिन्यांपेक्षा कमी कोर्ससाठी) आणि रु. 12,000 (6 महिन्यांपेक्षा जास्त कोर्ससाठी) वेतन दिले जाते.

7.दीनदयाल उपाध्याय

दीनदयाल उपाध्याय हे भारतीय तत्त्वज्ञ, अर्थशास्त्रज्ञ आणि राजकारणी होते. ते भारतीय जनसंघाचे नेते होते, भारतीय जनता पक्षाचे (भाजप) अग्रदूत होते. उपाध्याय हे ‘अविभाज्य मानवतावाद’ या कल्पनेवर ठाम विश्वास ठेवणारे होते, ज्याचा उद्देश असा समाज निर्माण करणे हा होता जो व्यक्तिस्वातंत्र्य आणि सामाजिक उत्तरदायित्व या दोन्हींना महत्त्व देतो.